Tomasz Kamusella

---

Życiorys

Tomasz Kamusella ukończył studia na kierunku filologia angielska na Uniwersytecie Śląskim, a następnie zdobył tytuł magistra z literatury anglojęzycznej w RPA na Potchefstroom University, znanym obecnie jako North-West University. Dodatkowo, studiował europeistykę na Central European University w Pradze.

W roku 2001 obronił pracę doktorską w dziedzinie nauk politycznych w Instytucie Zachodnim w Poznaniu, zdobywając tym samym tytuł doktora nauk humanistycznych. W 2011 roku uzyskał habilitację, stając się doktorem habilitowanym z zakresu kulturoznawstwa, w wyniku obrony pracy habilitacyjnej w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie.

W marcu 1996 roku był pionierem, gdyż jako pierwszy w Polsce otrzymał nominację na stanowisko pełnomocnika wojewody do spraw integracji europejskiej, przyznaną mu przez wojewodę opolskiego Ryszarda Zembaczyńskiego. W późniejszych latach, od 1999 do 2002 roku, pełnił funkcję doradcy marszałka opolskiego w zakresie współpracy z zagranicą.

Działalność naukowa i publikacje

W latach 2001–2007 Tomasz Kamusella pełnił funkcję adiunkta w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Opolskiego. Następnie, w okresie od 2007 do 2010 roku, pracował w School of Languages, Literatures and Cultural Studies na Trinity College w Dublinie, a w roku akademickim 2010/11 był związany z Katedrą Studiów Europejskich na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. Od 2011 roku jego zawodowe obowiązki koncentrują się w School of History na University of St Andrews w Szkocji.

W swojej karierze był stypendystą w renomowanych instytucjach, takich jak Europejski Instytut Uniwersytecki w Florencji, John W. Kluge Center w Bibliotece Kongresu Stanów Zjednoczonych w Waszyngtonie, Instytut Nauk o Człowieku w Wiedniu, Instytut Herdera w Marburgu oraz Slavic Research Center na Uniwersytecie Hokkaido w Sapporo.

W dorobku naukowym Kamuselli znajduje się ponad dwieście artykułów, które poruszają różnorodne tematy związane z nacjonalizmem, polityką językową, integracją europejską oraz dziejami nowożytnej Europy. Do 2010 roku proponował i prowadził dział anglojęzyczny zatytułowany Specific Nationalisms w półroczniku PAN Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa (inne języki).

Jednym z jego istotniejszych osiągnięć jest założenie oraz redagowanie wspólnie z Krzysztofem Jaskułowskim serii książkowej Nationalisms Across the Globe, publikowanej przez Wydawnictwo Peter Lang. Kamusella prowadzi badania nad wpływem polityki na percepcję języków oraz rolą filologii w procesach narodotwórczych.

Publikacje

Książki w języku polskim

• Ślōnsko godka / The Silesian Language. 2014. Zabrze: NOS, 196 str. ISBN 978-83-60540-22-0,
• Warszawa wie lepiej – Ślązaków nie ma. O dyskryminacji i języku śląskim. 2014. Zabrze, Polska: NOS, 174 str. ISBN 978-83-60540-21-3,
• Maski i twarze nacjonalizmu. 2008. Zabrze, Polska: NOS, 284 s., ISBN 978-83-60540-84-8,
• O Schlonzsku i nacjonalizmie. 2008. Zabrze: NOS, 148 s, ISBN 978-83-60540-60-2,
• Uwag kilka o dyskryminacji Ślązaków i Niemców górnośląskich w postkomunistycznej Polsce. 2007. Zabrze: NOS, 28 s., ISBN 978-83-60540-68-8,
• Schlonzsko: Horní Slezsko, Oberschlesien, Górny Śląsk. Esej o regionie i jego mieszkańcach. (2. wydanie, przejrzane i poszerzone). 2006. Zabrze, Polska: NOS, 148 s., ISBN 978-83-60540-51-0,
• W bżuhu vieloryba (z przedmową Wojciecha J. Burszty). 2006. Toruń: Wydawnictwo A Marszałek, 305 s, ISBN 978-83-7441-383-1,
• Schlonzska mowa. Język, Górny Śląsk i nacjonalizm (Vol II). 2006. Zabrze: NOS, 151 s., ISBN 83-919589-2-2,
• Schlonzska mowa. Język, Górny Śląsk i nacjonalizm (Vol I). 2005. Zabrze: NOS, 187 s., ISBN 83-919589-2-2,
• Schlonzsko: Horní Slezsko, Oberschlesien, Górny Śląsk. Esej o regionie i jego mieszkańcach. 2001. Elbląg: Elbląska Oficyna Wydawnicza, 108 s, ISBN 83-913452-2-X.

Książki w języku angielskim

• (współautorzy: Asnake Kefale and Christopher Van der Beken) Eurasian Empires as Blueprints for Ethiopia: From Ethnolinguistic Nation-State to Multiethnic Federation. 2021. London: Routledge, 162pp. ISBN 9781003158097,
• Limits / Styknie (dwujęzyczne, angielsko-slaskie wydanie opowiadań, przetłumaczone z angielskiego na śląski przez Marcina Melona). 2019. (Ser: Ślōnski druk. Modernŏ literatura pō naszymu). Kotōrz Mały: Silesia Progress. ISBN 978-83-65558-28-2, 324pp.,
• Ethnic Cleansing During the Cold War: The Forgotten 1989 Expulsion of Bulgaria’s Turks. 2018. London: Routledge, 328 s. ISBN 978-1-138-48052-0,
• The Un-Polish Poland, 1989 and the Illusion of Regained Historical Continuity. 2017. Basingstoke: Palgrave Pivot, 162 s., ISBN 978-3-319-60035-2,
• Creating Languages in Central Europe During the Last Millennium. 2014. Basingstoke: Palgrave Pivot, 168 pp. ISBN 978-1-137-50783-9,
• The Upper Silesian Creole. 2014. Zabrze: NOS, 204 pp., ISBN 978-83-60540-33-6,
• The Silesians and Their Language: Between Germany, Poland and Szlonzokian Nationalism. 2009. Zabrze: NOS, 122 s., ISBN 978-83-60540-93-0,
• The Politics of Language and Nationalism in Modern Central Europe. 2008. Basingstoke, Wielka Brytania: Palgrave, 1168 s.; ISBN 978-0-230-55070-4, ISBN 0-230-55070-3. (Wydanie w miękkiej okładce w roku 2012.),
• Silesia and Central European Nationalisms: The Emergence of National and Ethnic Groups in Prussian Silesia and Austrian Silesia, 1848-1918. 2007. West Lafayette, [w:] Purdue University Press, 386 s.; ISBN 978-1-55753-371-5, ISBN 1-55753-371-7,
• Polsko-angielsko-niemiecki glosariusz regionalny. 2006. Zabrze: NOS, 160 s., ISBN 978-83-60540-53-4,
• Polsko-angielsko-niemiecki glosariusz regionalny Województwa Opolskiego. 2004. Opole: Oficyna Piastowska, 130 s., ISBN 83-89357-18-6,
• The Szlonzoks and Their Language: Between Germany, Poland and Szlonzokian Nationalism. 2003. Florencja, European University Institute: Working Papers Series of the Department of History and Civilization (HEC 2003/1), 50 s.
• The Dynamics of the Policies of Ethnic Cleansing in Silesia During the Nineteenth and Twentieth Centuries. 2000. Prague: Research Support Scheme, 710 s.
• A Dictionary of English Homophones with Explanations in Polish. 1992. Potchefstroom: Potchefstroom University and Katowice: Uniwersytet Slaski, 180ss.

Redakcja prac zbiorowych w języku angielskim

• Wraz z Finex Ndhlovu, red. 2018. The Social and Political History of Southern Africa’s Languages. London: Palgrave Macmillan, 412ss. ISBN 978-1-137-01592-1,
• Wraz z Motoki Nomachi i Catherine Gibson, red. 2017. Central Europe Through the Lens of Language and Politics: On the Sample Maps from the Atlas of language Politics in Modern Central Europe. 2016. Sapporo: Slavic-Eurasian Research Center, Hokkaido University, 111ss +10 map. ISBN 978-4-938637-91-0,
• Wraz z Motoki Nomachi i Catherine Gibson, red. 2016. The Palgrave Handbook of Slavic Languages, Identities and Borders. Basingstoke: Palgrave, 582ss. ISBN 978-1-137-34838-8,
• Wraz z James Bjork, Tim Wilson i Anna Novikov, red. 2016. Creating Nationality in Central Europe, 1880-1950: Modernity, Violence and (Be)longing in Upper Silesia. 2016. London: Routledge, 252ss. ISBN 978-0-415-83596-1,
• Wraz z M. Nomachi, red. 2014. The Multilingual Society of Vojvodina: Intersecting Borders, Cultures and Identities. Sapporo, Japonia: Slavic Research Center, Hokkaido University. ISBN 978-4-938637-78-1,
• Wraz z K. Jaskułowskim, red. 2009. Nationalisms Today. Oxford & Bern: Peter Lang,
• Wraz z Wojciechem Bursztą i Sebastianem Wojciechowskim, red. 2006. Nationalisms Across the Globe: An Overview of Nationalisms in State-Endowed and Stateless Nations (Vol. 2: The World). Poznań: Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa, 558 s.; ISBN 83-87653-51-9, ISBN 83-87653-41-1,
• Wraz z W. Bursztą i S. Wojciechowskim, red. 2005. Nationalisms Across the Globe: An Overview of Nationalisms in State-Endowed and Stateless Nations (Vol 1: Europe). Poznań: Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa, 502 s.; ISBN 83-87653-51-9, ISBN 83-87653-41-1,
• Współpraca w redakcji i pisaniu: Karl Cordell, red. 2000. The Politics of Ethnicity in Central Europe. London: Macmillan and New York: St Martin’s Press. ISBN 0-333-73171-9.

Cenzura polityczna

W 2004 roku książka Polsko-angielsko-niemiecki Glosariusz regionalny Województwa Opolskiego została ocenzurowana przez Urząd Marszałkowski, a 2000 egzemplarzy zniszczono poprzez spalenie. Dostępność dwóch pozostałych egzemplarzy w Bibliotece Narodowej była ograniczona do 2012 roku. Oba były na „indeksie ksiąg zakazanych”, co wynikało z niejawnego polecenia Urzędu Marszałkowskiego.

---

Oceń: Tomasz Kamusella

---