Karol Jonca

---

Życiorys

Karol Jonca był synem Pawła. W 1939 roku osiedlił się w Koźlu-Porcie, gdzie w czasie II wojny światowej uczęszczał do szkoły. Tu, po wkroczeniu Armii Czerwonej w 1945 roku, był zmuszony pracować w fabryce papieru. Latem 1945 roku rozpoczął naukę w liceum, a maturę zdał w 1950 roku. Następnie zdecydował się na studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego, które zakończył z sukcesem przystępując do egzaminu magisterskiego w 1954 roku.

Kariera akademicka Joncy rozwijała się dynamicznie. Doktorat uzyskał w 1958 roku, ucząc się pod okiem Seweryna Wysłoucha, a pięć lat później, w 1964 roku, otrzymał habilitację oraz stopień docenta. Jako nauczyciel akademicki pracował na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie w 1971 roku awansował na profesora nadzwyczajnego, a dziesięć lat później na profesora zwyczajnego. W latach 1966–1972 pełnił również funkcję prodziekana, a później do 1974 roku był dziekanem Wydziału Prawa i Administracji te uczelni.

Pod koniec swojej kariery Jonca był pracownikiem naukowym w Katedrze Doktryn Politycznych i Prawnych. Był autorem i redaktorem ponad dwustu publikacji, z których szczególną uwagę przyciągają: napisane wspólnie z Alfredem Koniecznym dzieło wydane przez Ossolineum pt. Upadek „Festung Breslau” oraz pamiętnik księdza Paula Peikerta, opublikowany w 1966 roku, zatytułowany „Festung Breslau” in den Berichten eines Pfarrers. 22. Januar bis 6. Mai 1945. Kontynuował również redagowanie cyklu „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi”.

Od 1989 roku był jednym z założycieli Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego oraz Towarzystwa im. Edyty Stein. W latach 1991–1993 współtworzył Uniwersytet Europejski „Viadrina” we Frankfurcie nad Odrą, gdzie pełnił również rolę wykładowcy. Dodatkowo był członkiem korespondentem Wydziału II Polskiej Akademii Umiejętności.

Karol Jonca zmarł 19 stycznia 2008 roku, a jego miejsce spoczynku znajduje się na wrocławskim cmentarzu przy ul. Bardzkiej. Córką Karola Joncy jest Magdalena Jonca, profesor nauk humanistycznych oraz historyk literatury polskiej, związana z Uniwersytetem Wrocławskim.

Ostatnie publikacje

Oto wybór ostatnich publikacji autorstwa Karola Joncy, które przyczyniły się do zrozumienia kluczowych tematów w polskiej historii oraz jej rozwoju.

• Książka zatytułowana Rozwój gospodarczy Polski do 1939 roku wydana przez Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego w 2001, ISBN 83-229-2165-9,
• Opracowanie dotyczące Helmuta J. von Moltke – Myśleć z Moltkem, opublikowane przez Fundację „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego w 2003, ISBN 83-916982-6-2.

Odznaczenia i wyróżnienia

Karol Jonca zdobył wiele licznych odznaczeń i wyróżnień w swoim życiu, które świadczą o jego wkładzie w dokumentowanie i promowanie historii.

• W 1961 roku otrzymał nagrodę miesięcznika Odra, którą przyznano mu wspólnie z Alfredem Koniecznym za ich dzieło pod tytułem Festung Breslau,
• W dniu 3 maja 1995 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski w uznaniu jego wybitnych zasług w dokumentowaniu zbrodni przeciwko narodowi polskiemu,
• W 2002 roku otrzymał Nagrodę im. Wojciecha Korfantego, przyznaną przez Związek Górnośląski,
• W tym samym roku uznany został za honorowego obywatela województwa opolskiego,
• Również w 2000 roku zasłużył na miano honorowego obywatela miasta Kędzierzyn-Koźle.

Upamiętnienie

W dniu 13 maja 2011 roku w budynku filii Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Kędzierzynie-Koźlu, odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy poświęconej Karolowi Joncy. Po likwidacji biblioteki oraz sprzedaży budynku, tablica została przeniesiona do I Liceum Ogólnokształcącego w Kędzierzynie-Koźlu, które jest szkołą maturalną profesora Joncy.

Na mocy uchwały, która została podjęta w dniu 29 marca 2012 roku, Rada Miasta Kędzierzyn-Koźle postanowiła nadać imię „prof. Karola Joncy” jednej z ulic w dzielnicy Kłodnica. To zaszczytne wyróżnienie podkreśla znaczenie, jakie miała postać profesora w historii miasta.

---

Oceń: Karol Jonca

---