Kościół św. Mikołaja w Kędzierzynie-Koźlu

---

Architektura

Kościół św. Mikołaja w Kędzierzynie-Koźlu jest obiektem zachwycającym swoją neogotycką architekturą. Składa się z nawy głównej, która prowadzi do prezbiterium, w którym znajduje się ołtarz główny, oraz z dwóch naw bocznych, gdzie umieszczone są ołtarze dedykowane Matce Bożej Królowej oraz Świętemu Józefowi Rzemieślnikowi. Wieża kościoła ozdobiona iglicą osiąga wysokość około 38 metrów i posiada pięć kondygnacji, z których każda ma swoją specyfikę – dwie najniższe mają wysokość 4,2 metra, trzecia z mechanizmem zegara ma 5,8 metra, a czwarta, z stalową konstrukcją dzwonów, ma około 9 metrów wysokości. Ostatnia kondygnacja jest ujęta pod hełmem.

Kościół mierzy około 35 metrów długości i 25 metrów szerokości. Całkowita powierzchnia użytkowa wynosi 660 m², natomiast kubatura imponuje wartością 11 000 m³. Obiekt zbudowany jest z murowanych cegieł, pozbawiony tynków, co dodaje mu surowego charakteru. W głównej nawie oraz naw bocznych zastosowano ceglane sklepienia krzyżowo-żebrowe, a w zakrystii sklepienia krzyżowe. Górne kondygnacje wieży wzbogacono o odcinkowe sklepienia Kleina.

Dach jest dwuspadowy, pokryty dachówką karpiówką, podczas gdy wieża przykryta jest blachą miedzianą. Okna kościoła mają formę ostrołukową, ozdobione są witrażami, co wpływa na niezwykłą grę światła we wnętrzu. Elewacje zbudowane są z cegły klinkierowej, a na fasadzie widnieje łaciński napis: Gloria in excelsis Deo, co w tłumaczeniu brzmi: Chwała na wysokości Bogu. Powyżej, na zwieńczeniu fasady, znalazł się mozaikowy medalion z wizerunkiem patrona świątyni, św. Mikołaja, którego towarzyszy napis: Sancte Nicolae. Ora pro nobis – Święty Mikołaju, módl się za nami.

Kiedy zbliżamy się do wejścia głównego, dostrzegamy przedsionek, nad którym znajduje się chór wsparty na czterech filarach. To wspaniałe miejsce kryje organy, które zostały zbudowane przez Biernackiego około 1960 roku. Organy posiadają 45 głosów i trzy manuały oraz cieszą się nowoczesnymi rozwiązaniami, takimi jak elektromagnetyczna traktura i wiatrownice stożkowe.

We wnętrzu, na łuku tęczowym, można zauważyć napis: Do Ojca przez Syna w Duchu Świętym, a na sklepieniu widoczne są symbole czterech Ewangelistów. Ołtarz główny, kuty w mosiądzu, ozdobiony jest posrebrzanymi reliefami. Postać Ducha Świętego, ukazana w formie Gołębicy, unosi się na szczycie ołtarza, otaczając go figurami adorujących aniołów. Tabernakulum, również pozłacane, nosi łaciński napis: Panis Vitae Vitis Vera, co znaczy: Prawdziwy Chleb i Winorośl Życia.

W centralnej części ołtarza znajduje się figura patrona, św. Mikołaja, a na ścianach kościoła umieszczono wiele znaczących figur. Po lewej stronie widnieją postacie św. Jacka oraz św. Piotra, z prawej natomiast – św. Pawła oraz św. Anny, trzymającej na rękach swoją córkę Maryję. Dodatkowo, pod chórem, dostrzegamy figury św. Judy Tadeusza oraz św. Antoniego trzymającego małego Jezusa.

Oprócz tego, na lewej ścianie kościoła znajduje się niewielka kaplica, odnowiona w 2017 roku. W jej centrum możemy zobaczyć kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej, a także relikwiarz św. Jana Pawła II. Na progu kaplicy zainstalowane są rzeźby, gdzie po lewej stronie znajduje się św. Rita z Cascii, natomiast po prawej – św. Faustyna Kowalska. Nad nimi, przed kaplicą, wiszą obrazy przedstawiające św. Katarzynę Aleksandryjską oraz św. Jana Pawła II, a z prawej strony umieszczono obraz Jezusa Miłosiernego. Od 1 maja 2018 roku w tej kaplicy trwa całodzienna adoracja Najświętszego Sakramentu.

Na zakończenie, ołtarze boczne, stworzone w formie mozaik sprowadzonych z Niemiec, były złożone przez siostry zakonne. Po prawej stronie znajduje się ołtarz dedykowany św. Józefowi Rzemieślnikowi, a na nim napis: Cokolwiek uczynicie, uczyńcie wszystko w imię Pana. Z kolei po lewej stronie umieszczono ołtarz Matki Bożej Królowej z Dzieciątkiem, gdzie widnieje napis: Uczyńcie cokolwiek On wam powie, a przy nim stoi figura Matki Bożej Fatimskiej.

Za prezbiterium, w zewnętrznym zadaszeniu, umieszczono figurę Piety, scenę z XIII stacji drogi krzyżowej oraz głaz z tablicą pamiątkową poświęconą księdzu bł. Jerzemu Popiełuszce. Przy bocznej ścianie, od strony ul. Doktora Judyma, umieszczono krzyż misyjny. Przed kościołem rozciąga się plac, gdzie znajdują się postumenty ze sceną Ukrzyżowania oraz łaciński napis: Ave Crux Salus 1904 – Chwała Krzyżowi Zbawienia, a cały teren sąsiaduje ze starym cmentarzem.

Historia kościoła

Kościół św. Mikołaja w Kędzierzynie-Koźlu ma bogatą historię sięgającą początków XX wieku. Budowla została wzniesiona w latach 1900–1902, a fundusze na jej budowę gromadził pierwszy proboszcz parafii, ks. Maksymilian Wontrobka. Projekt kościoła został opracowany przez architekta Ludwiga Schneidera z Opola. Zatwierdzenie projektu miało miejsce 22 kwietnia 1901 roku, dokonane przez kard. Georga Koppa. Koszt całkowity budowy wyniósł około 110 000 marek (M).

Prace budowlane rozpoczęły się 15 lipca 1901 roku, a już 25 sierpnia odbyła się uroczystość związana z położeniem kamienia węgielnego. Do tego kamienia włożono szklana tuleję, która zawierała metrykę dotycząca historii pierwotnego drewnianego kościoła, przeniesionego w 1913 roku do Parku Szczytnickiego we Wrocławiu.

W dokumentach umieszczono również spis darów oraz egzemplarze lokalnych gazet, takich jak Schlesische Volkszeitung, Coseler Stadblatt oraz Oberschlesiche Volkszeitung. Nad pracami murarskimi czuwał mistrz Karl Bless, zaś prace stolarskie zostały zlecone Limprechtowi z Głogowa. Figura św. Mikołaja, która zdobi kościół, została podarowana przez proboszcza Pflegera z Raciborza-Ostroga.

Do kościoła dostarczono również trzy dzwony o wadze 560, 264,5 oraz 156,5 kg, których producentem była znana firma Ulrich z Lauchy. Natomiast drewniane płaskorzeźby do drogi krzyżowej stworzył artysta Riffeser z Saint-Ulrich. Bardzo ważnym momentem w historii tego miejsca była konsekracja kościoła, która miała miejsce 19 października 1902 roku i została dokonana przez kard. Georga Koppa.

W późniejszych latach, dzięki działalności następnego proboszcza ks. Georga Wotzki, wymieniono podniszczony ołtarz główny, a nową, artystyczną inscenizację ołtarza wykonała znana wrocławska pracownia Ericha Adolfa. Całkowity koszt wykonania ołtarza, tabernakulum oraz figury św. Mikołaja wyniósł 10 714 marek.

---

Oceń: Kościół św. Mikołaja w Kędzierzynie-Koźlu

---