Teresa Haremza

---

Życiorys

Teresa Haremza była wokalistką, która zdobyła uznanie w latach 70. i 80. XX wieku. Już jako mała dziewczynka przejawiała talent muzyczny, a w około 1966 roku rodzice podarowali jej pierwszą gitarę, co zaowocowało jej uczestnictwem w licznych konkursach muzycznych w szkole oraz na poziomie regionalnym. Jej profesjonalna kariera rozpoczęła się w 1970 roku, kiedy to reprezentowała Opole na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze. Wykonała utwór Modlitwa Francis Villon autorstwa Bułata Okudżawy, za co otrzymała Nagrodę Dziennikarzy.

W tym samym roku przystąpiła do egzaminu na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Wrocławskiego, niestety nie uzyskała indeksu z powodu braku miejsc, co wynikało z jej pochodzenia. W latach 1970–1971 pracowała jako pracownik kulturalno-oświatowy w Domu dla Niewidomych w Trawnikach. Następnie rozpoczęła studia na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego, jednak zrezygnowała z nich, nie będąc w stanie pogodzić studiów z pasją artystyczną.

W czasie studiów współpracowała z zespołem „Poe”, który reprezentował nurt poezji śpiewanej. W 1973 roku podczas festiwalu w Krakowie, znana artystka wraz z zespołem zdobyła nagrodę za interpretację, wspólnie z Renatą Kretówną. Wystąpiła z piosenką Psalm braterski do słów Tadeusza Nowaka. W 1974 roku, jako reprezentantka wrocławskiego środowiska studenckiego, brała udział w Festiwalu FAMA ’74.

w kwietniu 1975 roku Teresa zdobyła dwa wyróżnienia rektorskie na XII Ogólnopolskim Festiwalu Piosenki i Piosenkarzy Studenckich w Krakowie, doceniana za swoje możliwości wykonawcze. W grudniu 1976 poznała Marka Grechutę na Przeglądzie Piosenki Literackiej „Liryka’76” we Wrocławiu, co otworzyło przed nią możliwości współpracy ze środowiskiem krakowskim oraz Teatrem STU.

Wzięła udział w przedstawieniu Exodus, a fragmenty tego spektaklu znalazły się na albumie Songi Teatru STU, w którym występowali także Marek Grechuta i Włodzimierz Jasiński. W 1977 roku Haremza zdobyła IV miejsce na Festiwalu Opolskim, ex aequo z Andrzejem Rosiewiczem oraz Krystyną Jandą, za wykonanie piosenki Gdzie mieszkasz nocy (muzyka M. Grechuta, słowa L. A. Moczulski).

Kolejnym etapem jej kariery było zaangażowanie przy spektaklu Szalona lokomotywa. Obok Krystyny Jandy, Teresa wspierała Marka Grechutę podczas jubileuszu 10-lecia jego pracy artystycznej w klubie Riviera-Remont. W tym samym roku podczas XVI KFPP w Opolu, Maciej Śniegocki odebrał nagrodę specjalną za aranżację piosenki Zejdźmy ze sceny (muzyka Janusz Sent, słowa Jadwiga Has), w wykonaniu Teresy Haremzy.

Artystka znalazła się w gronie znanych polskich twórców, takich jak Czesław Niemen oraz Maryla Rodowicz, która również uczestniczyła w realizacji musicalu Szalona Lokomotywa. Wraz z Januszem Olejniczakiem, Andrzejem, Elizą, Zespołem Pieśni i Tańca „Słowianki” oraz Chórem Akademickim Politechniki Szczecińskiej, Haremza wzięła udział w XI Światowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w Hawanie w 1978 roku.

W 1979 roku, w ramach Międzynarodowej Wiosny Estradowej w Poznaniu, Teresa Haremza oraz Marek Grechuta zaprezentowali premierowe wykonanie oratorium Zapach łamanego w rękach chleba, opartego na wierszach Tadeusza Kubiaka. W tym samym roku na rynku ukazała się płyta – Pieśni Marka Grechuty do słów Tadeusza Nowaka, zawierająca trzy utwory w jej wykonaniu: Za lasami za wodami, W małym miasteczku oraz Matko Naturo.

Podczas XVII KFPP Opole’79, w koncercie Premiery, piosenkarka wykonała utwór Sprzedaję łzy, kupuję sny, który został napisany dla niej przez Czesława Niemena, jednak nie zdobył nagrody, ponieważ uznano go za „zbyt trudny”. W 1979 roku wystąpiła również u boku Seweryna Krajewskiego w filmie muzycznym pt. Pechowy dzień.

W 1980 roku Teresa Haremza zyskała olbrzymie uznanie dzięki swojemu recitalowi na Festiwalu w Zielonej Górze. Jej utwory Za oknem bal (muzyka S. Krajewski, słowa J. Has) oraz Spada na ziemię srebrny pył (muzyka Tadeusz Janik, słowa J. Has) znalazły się na listach przebojów Non Stopu. Jednak koniec roku przyniósł kolejny sukces, gdyż jej udział w spektaklu Kolęda-Nocka (muzyka Wojciecha Trzcińskiego, słowa Ernesta Brylla) w Teatrze Muzycznym w Gdyni zyskała ogromne uznanie.

W wrześniu 1981 roku, po przyjeździe do Holandii z mężem oraz przyjaciółmi, Teresa dowiedziała się o wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce i wzięła udział w audycji Radia Wolna Europa. W 1982 roku emigrowała do Australii, gdzie osiedliła się w Sydney. W 1985 roku nagrała anglojęzyczny longplay pt. Teresa Haremza, aktywnie uczestnicząc w życie artystycznym, zarówno w filmie, jak i teatrze na obczyźnie.

W 1990 roku Teresa Haremza poważnie zachorowała i przez sześć lat walczyła z beznadziejną chorobą. Ostatecznie zmarła w Sydney, gdzie została pochowana. W Kędzierzynie Koźlu, 24 listopada 2017 roku, odbyła się uroczystość nadania muszli koncertowej przy ul. Dunajewskiego imienia Teresy Haremzy, a tablicę pamiątkową odsłonił jej brat, Leszek Iwaniszewski.

Życie prywatne

W roku 1976 Teresa Iwaniszewska zawarła związek małżeński z uznawanym artystą fotografikiem Grzegorzem Haremzą. W wyniku tego związku, w 1984 roku, na świat przyszła ich córka Julia, która obecnie mieszka w Canberze.

Dyskografia

Albumy

W 1985 roku ukazał się debiutancki album Teresy Haremzy, wydany na płycie winylowej przez Larrikin Records. To ważne dzieło w jej karierze, które wprowadziło słuchaczy w brzmienia jej muzyki.

Kompilacje

• 1978: Songi Teatru STU (LP, Polskie Nagrania),
• 1978: Hasta La Victoria Siempre – Havana’78 (LP, Pronit),
• 1978: Hawana ’78 (LP, Polskie Nagrania),
• 1978: Opole 78 (MC, Wifon),
• 1980: Międzynarodowa Wiosna Estradowa’80 (LP, Polskie Nagrania),
• 1980: My wrocławianie (LP, Pronit),
• 1998: Ballady z Bukowiny i Krainy Nostalgii – Portret (CD, Karolex).

Single

• 1980: Gwiezdny pył / Będę śpiewać, śpiewać (SP, Tonpress).

Pocztówki dźwiękowe

• 1980: Za oknem bal / Gdy szukam słów (SP, Tonpress).

Inne nagrania

Współpraca artystyczna Teresy Haremzy dotyczyła także nagrań z innymi uznawanymi wykonawcami. Z Markiem Grechutą powstały następujące utwory:

• 1978: Muza Pomyślności / Głos (SP, Tonpress),
• 1979: Pieśni Marka Grechuty do słów Tadeusza Nowaka (LP, Pronit).

Natomiast jej duety z Krystyną Prońko obejmują:

• 1981: Kolęda Nocka (LP, Pronit),
• 1990: Firma „Ja i Ty” (LP, Polskie Nagrania).

Filmografia

Filmografia Teresy Haremzy obejmuje różnorodne projekty, w których uczestniczyła zarówno jako wykonawczyni, jak i członkini obsady. Oto niektóre z jej znaczących ról:

• 1979: Być ptakiem (reż. Leszek Wosiewicz; występ piosenki Widziałam ja orła),
• 1979: Pechowy dzień (reż. Barbara Sass; obsada aktorska oraz wykonanie piosenek),
• 1981: … I buchnie kolędy pożar (reż. Piotr Szalsza; obsada aktorska).

Programy telewizyjne

– 1978: Pieśni miłości i nienawiści (reżyseria: Tomasz Zygadło; skład obsady aktorskiej)

---

Oceń: Teresa Haremza

---