Pogorzelec, znany również pod niemiecką nazwą Pogorzelletz, to jedno z szesnastu osiedli administracyjnych w Kędzierzynie-Koźlu. Lokalne władze, reprezentowane przez Radę Osiedla, mają swoją siedzibę pod adresem ulicy Piotra Skargi 38/I. Na czoło Zarządu Osiedla w roku 2023 wysunięty został Zbigniew Barszcz.
W przeszłości Pogorzelec funkcjonowało jako odrębna wieś oraz gmina jednostkowa. W 1902 roku nastąpiło jego włączenie do gminy jednostkowej Kędzierzyn (obecnie znanego jako Kandrzin). Po II wojnie światowej, w 1945 roku, Pogorzelec stał się częścią gminy zbiorowej Kędzierzyn, która na mocy przekształceń w 1951 roku przyjęła status miasta.
Na skutek procesu powiększenia Kędzierzyna w 1975 roku, Pogorzelec ostatecznie został włączony w granice nowo utworzonego miasta Kędzierzyn-Koźle, co znacząco wpłynęło na jego charakter i rozwój.
Historia
Od końca XVIII wieku wieś miała własną pieczęć, na której przedstawiony był las z jedenastoma drzewami. Pogorzelec stał się również świadkiem dramatycznych wydarzeń podczas III powstania śląskiego, kiedy to 7 maja pułk zabrski dowodzony przez Pawła Cymsa wykorzystał tę miejscowość jako punkt wyjścia do ataku na Kędzierzyn (Kędzierzyn-Koźle).
Obrona niemiecka, wspierana ogniem z dwóch pociągów pancernych, okazała się bardziej zacięta, niż się pierwotnie spodziewano. Dopiero 9 maja atak powiódł się, w dużej mierze dzięki wsparciu baonów Alojzego Kurtoka, Józefa Szendery oraz Franciszka Sitka, a także pociągu pancernego o nazwie „Korfanty”. Niestety, 5 czerwca miejscowość została przejęta przez Niemców, którzy popełnili zbrodnie na ludności polskiej oraz na jeńcach wojennych.
Na osiedlu znajduje się pomnik, który upamiętnia te tragiczne wydarzenia. Kolejnym znaczącym momentem w historii Pogorzelca był 31 stycznia 1945 roku, gdy Armia Czerwona zajęła tę miejscowość. Od 21 marca tego samego roku rozpoczęto proces przejmowania obiektów gospodarczych w powiecie kozielskim z rąk Armii Czerwonej.
W 1948 roku, rząd podjął decyzję o budowie trzeciej w Polsce fabryki nawozów sztucznych, obok takich miejsc jak Chorzów i Tarnowa. Zakład ten nosił nazwę Zakłady Przemysłu Azotowego „Kędzierzyn”. Aby zaspokoić potrzeby nowo zatrudnionych pracowników, już od 1951 roku zaczęto budowę nowych domów mieszkalnych na osiedlu Pogorzelec.
| Populacja w miejscowości | 1845 | 1855 | 1861 |
|---|---|---|---|
| Kędzierzyn/Pogorzelec (Kandrzin/Pogorzelletz) | 365 | 621 | 810 |
Osobny artykuł poświęcony jest historii Kędzierzyna-Koźla.
Gospodarka
Osiedle Pogorzelec w Kędzierzynie-Koźlu jest miejscem, w którym można znaleźć liczne obiekty handlowe, oferujące różnorodne produkty i usługi.
Wśród dostępnych zauważyć można znane sieci, takie jak Carrefour, Castorama, Biedronka oraz Kaufland.
Dodatkowo, w obrębie osiedla znajduje się także Galeria Handlowa „Odrzańskie Ogrody”, która przyciąga mieszkańców szeroką ofertą sklepów oraz usług.
Na koniec warto wspomnieć o popularnej restauracji szybkiej obsługi, McDonald’s, która również znajduje się na tym terenie.
Komunikacja
Układ drogowy
W Pogorzelcu, strategicznie położonym w Kędzierzynie-Koźlu, przebiega drogowa sieć obejmująca zarówno drogę krajową nr 40, jak i drogę wojewódzką 408. Te szlaki komunikacyjne stanowią istotny element infrastruktury, umożliwiając swobodny transport w regionie oraz poza nim.
Komunikacja miejska
Miejski Zakład Komunikacyjny w Kędzierzynie-Koźlu zapewnia mieszkańcom dostępną sieć komunikacji publicznej w dzielnicy Pogorzelec, gdzie znajduje się 14 przystanków autobusowych. Oto ich lista: Bema, P. Skargi I, P. Skargi II, P. Skargi III, Partyzantów, Gliwicka, Reja, Kozielska MZK, Kozielska, Kozielska II, Bema „COLO”, Krokusów, Kaufland, Galeria Odrzańskie Ogrody.
W obrębie tej dzielnicy kursują autobusy różnych linii, w tym: 1, 2, 4, 5, 8, 9, 10, 12, 13, 14 oraz 15, co znacząco ułatwia codzienne podróżowanie mieszkańców oraz odwiedzających to miejsce.
Kultura
W Kędzierzynie-Koźlu szczególną rolę odgrywa Filia nr 1 Miejskiej Biblioteki Publicznej, zlokalizowana przy ulicy Słowackiego 6.
Edukacja
W Kędzierzynie-Koźlu edukacja odgrywa kluczową rolę, a poniżej przedstawiamy instytucje, które kształcą młode pokolenia.
- Publiczna Szkoła Podstawowa nr 5, ul. Kościuszki 41,
- Publiczna Szkoła Podstawowa nr 11 im. Władysława Broniewskiego, ul. Partyzantów 30,
- Wydział Inżynierii Systemów Technicznych Politechniki Opolskiej (w budynku dawnej Szkoły Podstawowej nr 14),
- Publiczne Gimnazjum nr 3, ul. Piotra Skargi 11.
Dodatkowo, istnieje osobny artykuł dotyczący edukacji w Kędzierzynie-Koźlu, który można odnaleźć w zasobach lokalnych.
Kościoły i Związki Wyznaniowe
W Kędzierzynie-Koźlu można odnaleźć bardzo różnorodne społeczności religijne. Wśród nich wyróżnia się kilka kluczowych kościołów oraz związków wyznaniowych, które pełnią istotną rolę w życiu lokalnej społeczności.
Przede wszystkim, istnieje Parafia św. Eugeniusza de Mazenod, której siedziba znajduje się przy ul. Ligonia 22. Jest to istotny ośrodek dla rzymskich katolików, oferujący różne formy wsparcia duchowego oraz sakramenty.
Kolejną ważną społecznością jest Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa, która prowadzi Dom Modlitwy przy ul. Moniuszki 12/6. Wyznawcy tej wspólnoty starają się w swojej codzienności kierować zasadami biblijnymi i organizują szereg wydarzeń mających na celu umocnienie wiary w lokalnym środowisku.
Nie można również zapomnieć o Buddyjskim Związku Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu, który ma swoją siedzibę w ośrodku przy ul. Zielonej 14. Ta wspólnota oferuje praktyki medytacyjne i szerzy nauki Buddy, co przyciąga osoby poszukujące alternatywnych dróg duchowych.
Te różnorodne wyznania odzwierciedlają bogactwo duchowe Kędzierzyna-Koźla oraz potrzebę mieszkańców do działania w zgodzie z własnymi przekonaniami.
Przypisy
- Liczba mieszkańców Kędzierzyna-Koźla (2022)
- Osiedle Pogorzelec
- Stanisław S. Łach, Ziemie Odzyskane pod wojskową administracją radziecką po II wojnie światowej: materiały z konferencji, Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Słupsku, 2000 r. [dostęp 22.12.2023 r.]
- Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27.11.1945 r. (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, 22.12.1945 r.)
- Dz.U. z 1951 r. nr 13, poz. 104
- Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 198
- M.P. z 1975 r. nr 34, poz. 210
- „Kędzierzyn-Koźle Monografia Miasta”, Państwowy Instytut Naukowy w Opolu, Opole 2001 r.
- Encyklopedia powstań śląskich, Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1982 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Osiedla":
Rybarze (Kędzierzyn-Koźle) | Południe (Kędzierzyn-Koźle) | Stare Miasto (Kędzierzyn-Koźle) | Blachownia Śląska | Zachód (Kędzierzyn-Koźle) | Lasaki (Kędzierzyn-Koźle) | Rogi (Kędzierzyn-Koźle) | Kuźniczka (Kędzierzyn-Koźle) | Cisowa (Kędzierzyn-Koźle) | Miejsce Kłodnickie | Osiedle Przyjaźni (Kędzierzyn-Koźle) | Osiedle Powstańców Śląskich (Kędzierzyn-Koźle) | Osiedle Piastów (Kędzierzyn-Koźle) | Lenartowice (Kędzierzyn-Koźle) | Biały Ług (Kędzierzyn-Koźle) | Azoty (Kędzierzyn-Koźle) | Żabieniec (Kędzierzyn-Koźle) | Śródmieście (Kędzierzyn-Koźle) | Osiedle Piastów-Powstańców ŚląskichOceń: Pogorzelec (Kędzierzyn-Koźle)