Cisowa (Kędzierzyn-Koźle)


Cisowa, znana w języku niemieckim jako Czissowa, a od 1938 roku jako Dünenfeld, to wyjątkowa część Kędzierzyna-Koźla, który jest jednym z 16 osiedli administracyjnych tego miasta. Warto dodać, że siedziba Rady Osiedla znajduje się przy ulicy Brzechwy 78. Od 2023 roku przewodniczącą Zarządu Osiedla jest Krystyna Kusz.

Historycznie, Cisowa była odrębną wsią oraz jednostkową gminą. Po 1945 roku stała się sołectwem w ramach gromady Blachownia Śląska. W okresie 1954-1961 pełniła rolę siedziby gromady Cisowa, a następnie, w latach 1961-1972, wchodziła w skład gromady Blachownia Śląska. Z dniem 1 stycznia 1973 roku, Cisowa została włączona do gminy Sławięcice. Gdy gmina ta została zniesiona, 30 października 1975 roku, Cisowa stała się częścią miasta Kędzierzyn, które 3 listopada 1975 roku otrzymało nową nazwę - Kędzierzyn-Koźle.

Geograficznie, Cisowa leży po prawej stronie Kanału Gliwickiego, w odległości około 6 km od Kędzierzyna, w kierunku Góry św. Anny. Otoczenie tej miejscowości z trzech stron stanowią lasy, które pełnią rolę naturalnej osłony przed negatywnym wpływem substancji chemicznych.

Cisowa graniczy z kilkoma miejscowościami, w tym z: Miejscem Kłodnickim, Sławięcicami, Blachownią Śląską, Lenartowicami, Łąkami Kozielskimi oraz Zalesiem Śląskim. Do wszystkich tych lokalizacji można dotrzeć wygodnie, korzystając z asfaltowych dróg.

Nazwa

Historia nazwa dzielnicy wywodzi się od polskiego określenia cisu pospolitego, znanego w naukowym nazewnictwie jako Taxus baccata. Wyróżniający się niemiecki językoznawca, Heinrich Adamy, w swojej publikacji dotyczącej nazewnictwa miejscowości na Śląsku, wydanej w 1888 roku we Wrocławiu, wskazuje na Cisową jako najstarszą zarejestrowaną nazwę tej wsi. W swoim dziele notuje ona jej znaczenie jako „Eibenort”, co tłumaczone jest jako „miejscowość cisów”.

Warto również zauważyć, że w języku czeskim cis określany jest mianem „Tis”, co zaowocowało powstaniem nazwy „Tisowa”, która ukazuje się w licznych dokumentach historycznych. Ponadto, w literaturze można natknąć się na liczne inne powiązane nazwy, takie jak: „Cisow”, „Cisowka”, „Czissowa”, czy „Czyschowa”.

W przeszłości wspomniana miejscowość funkcjonowała jako samodzielna wieś, ale w wyniku intensywnych procesów urbanizacyjnych z czasem stała się integralną częścią miasta.

Historia

Cisowa to wieś z bogatą historią, której początki sięgają już roku 1283. To niewielka osada, w której zamieszkiwali głównie leśnicy oraz właściciele małych gospodarstw rolnych.

Na pieczęci gminnej, która była używana od końca XVIII wieku aż do 1933 roku, przedstawiano wizerunek grabi umieszczonych w słup, za którymi znajdowały się dwoje skrzyżowanych wideł.

Populacja w miejscowości184518551861
Cisowa (Czissowa)515582638

Prace badawcze i dokumenty dotyczące tego okresu można znaleźć w publikacji Kędzierzyn-Koźle Monografia Miasta, wydanej przez Państwowy Instytut Naukowy w Opolu w 2001 roku.

Populacja w miejscowościRok 1910Rok 1925
Cisowa (Czissowa)9981207

W latach 1933–1937 władze niemieckie przeprowadziły na Śląsku Opolskim kampanię zmiany nazw miejscowości, zamieniając polskie nazwy na ich niemieckie odpowiedniki. W wyniku tych działań, wieś Cisowa, w 1933 roku, otrzymała nową nazwę – Dünenfeld.

W dniu 31 stycznia 1945 roku Cisowa została zajęta przez Armię Czerwoną. Z kolei, 21 marca 1945 rozpoczęło się przejmowanie przez administrację polską obiektów gospodarczych w powiecie kozielskim.

Na początku 1946 roku wieś zamieszkiwało 729 osób.

Liczba ludności w miejscowości na podstawie spisu powszechnego195019601970
Cisowa94713071536

W latach 1954–1961 Cisowa była częścią władz gromady, której była siedzibą. Po jej likwidacji miejscowość weszła w skład gromady Blachownia Śląska.

W dniu 15 października 1975, na mocy połączenia, zintegrowano miasta Koźla, Kędzierzyn, Kłodnicę oraz Sławięcice, a także trzy wsie, w tym Lenartowic, Miejsca Kłodnickiego oraz Cisową, tworząc w ten sposób miasto Kędzierzyn-Koźle.

Wszystkie te wydarzenia składają się na bogaty i złożony obraz historii Cisowej, który odzwierciedla zmieniające się losy regionu.

Osobny artykuł poświęcony tej tematyce można znaleźć pod nazwą Historia Kędzierzyna-Koźla.

Komunikacja

Komunikacja miejska

Miejski Zakład Komunikacyjny w Kędzierzynie-Koźlu oferuje mieszkańcom dzielnicy Cisowa sprawną sieć przystanków autobusowych, która obejmuje pięć kluczowych lokalizacji: Cisowa Las, Cisowa, Cisowa Zachód, Osiedle Wschód oraz Cisowa Fredry.

W tej części miasta w kursach biorą udział autobusy linii nr 9, co zapewnia mieszkańcom odpowiednią dostępność do innych rejonów Kędzierzyna-Koźla.

Edukacja

W Kędzierzynie-Koźlu, na szczególną uwagę zasługuje Publiczna Szkoła Podstawowa nr 18 im. Wojciecha Korfantego, znajdująca się przy ulicy Brzechwy 80. Placówka ta jest cenionym ośrodkiem edukacyjnym w regionie.

Więcej informacji na temat systemu edukacyjnego w tym mieście znajduje się w osobnym artykule poświęconym edukacji w Kędzierzynie-Koźlu.

Kościoły i Związki Wyznaniowe

W Cisowej znajdują się różne związki wyznaniowe, w tym religia dominująca w Polsce. Kościół Rzymskokatolicki ma znaczące miejsce w społeczności lokalnej.

  • Parafia św. Franciszka z Asyżu i św. Jacka, ul. A. Fredry 36,

Można odwiedzić oficjalną stronę internetową Parafii w Cisowej, aby uzyskać więcej informacji na temat wydarzeń i działalności parafialnej.

Sport

W Cisowej znajduje się szereg obiektów sportowych, które pełnią kluczową rolę w lokalnej społeczności. Jednym z głównych miejsc jest stadion sportowo-rekreacyjny, usytuowany przy ulicy Brzechwy 76. Obiekt ten jest nie tylko miejscem treningów, ale również odbywają się na nim rozgrywki piłkarskie.

Stadion jest wykorzystywany do organizacji imprez sportowych, rekreacyjnych oraz kulturalnych, co czyni go istotnym punktem dla mieszkańców regionu. To doskonałe miejsce do spędzania czasu oraz angażowania się w różnorodne działania sportowe i kulturalne.

Warto zauważyć, że temat obiektów sportowych w Kędzierzynie-Koźlu zasługuje na osobne omówienie, aby przybliżyć szerszą perspektywę dotyczącą aktywności fizycznej w tej okolicy.

Literatura

W literaturze odnajdujemy interesującą publikację autorstwa Edmunda Vincenta Moschkó, która stanowi znaczący wkład w zrozumienie regionu.

Jej tytuł to Schwarzer und weißer Adler über Dünenfeld, Cisowa. Beitrag zur Geschichte eines oberschlesischen Dorfes, wydana w 1979 roku w Bremie przez Thomasa. Praca ta liczy 291 stron i dostarcza cennych informacji na temat historii obszaru.

Przypisy

  1. AleksandraA. Starczewska-Wojnar AleksandraA., Odciśnięta pamięć wspólnoty: prawne i komunikatywne funkcje pieczęci gmin wiejskich na przykładzie zachodnich powiatów rejencji opolskiej w latach 1816-1933, Archiwalne Źródła Tożsamości, Opole: Archiwum Państwowe w Opolu : Uniwersytet Opolski, 2020, s. 173, ISBN 978-83-956475-6-7 [dostęp 18.10.2024 r.]
  2. Liczba mieszkańców Kędzierzyna-Koźla (2022)
  3. GUS. Rejestr TERYT
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13.12.2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 27.12.1954 r., Nr. 12, Poz. 68
  6. Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 198
  7. M.P. z 1975 r. nr 34, poz. 210
  8. Słownik nazw miejscowych Górnego Śląska, Instytut Śląski, Opole–Kluczbork 1997
  9. Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27.11.1945 r. (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22.12.1945 r.)
  10. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12.11.1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
  11. Skład Rady oraz Zarządu Osiedla Lenartowice
  12. a b HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 45, OCLC 456751858 (niem.).

Oceń: Cisowa (Kędzierzyn-Koźle)

Średnia ocena:4.73 Liczba ocen:18